Droga Wisły do organizacji zawodów Pucharu Świata

W najbliższą środę na skoczni narciarskiej im. Adama Małysza w Wiśle-Malince zostanie rozegrany kolejny konkurs tegorocznego Pucharu Świata. Będzie to jednocześnie debiut rodzinnej miejscowości „Orła z Wisły” w kalendarzu tego cyklu i zawody najwyższej rangi spośród wszystkich dotychczas organizowanych na tym obiekcie.

Wisła o rozegraniu epizodu zmagań o Kryształową Kulę zaczęła marzyć w 2001 roku, kiedy to pochodzący z tego miasta Adam Małysz święcił triumfy na skoczniach całego świata. Na przeprowadzenie zawodów takiej rangi miasteczko nie miało jednak żadnych szans, gdyż posiadało nieprzebudowywaną od 1970 roku skocznię Malinka o punkcie konstrukcyjnym usytuowanym zaledwie na 105 metrze. Ten stary obiekt jeszcze przed przebudową miał gościć 25 stycznia 1997 roku konkurs zaliczany do Pucharu Kontynentalnego. Do rywalizacji jednak nie doszło z kuriozalnej przyczyny. Delegat techniczny FIS, Austriak Max Sandbichler, przerwał serię próbną po skoku dwudziestego pierwszego zawodnika, kiedy spostrzegł, że na wieży sędziowskiej nie ma… komputera. Zażądał od organizatorów dostarczenia brakującego sprzętu. Pomimo, iż przedstawiciele szesnastu reprezentacji wyrazili zgodę na startowanie w takich warunkach, Sandbichler – w momencie, kiedy komputer znajdował się już pod wieżą sędziowską! – podjął ostateczną decyzję o odwołaniu zawodów. Wściekły z tej przyczyny był ówczesny prezes PZN, Paweł Włodarczyk, który ogłosił, że złoży protest do FIS, gdyż decyzja delegata została podjęta bez spotkania z jury konkursu. Organizatorzy zaskoczeni obrotem sprawy nie chcieli odprawiać zgromadzonych pod skocznią kibiców z kwitkiem. Podjęto decyzję o przemianowaniu zawodów na Puchar Beskidów. Zmagania odbyły się już bez zawodników z: Austrii, Niemiec, Norwegii, Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Francji, którzy postanowili pojechać już do Zakopanego, gdzie nazajutrz miał odbyć się kolejny konkurs PK. Tym samym na Malince najlepszy okazał się Czech Roman Krenek, przed swoim rodakiem Jaroslavem Kahankiem i Wojciechem Skupieniem. W konkursie nie brał udziału Adam Małysz, który w tym samym dniu odniósł na skoczni olimpijskiej w Hakubie swój trzeci triumf w zawodach Pucharu Świata.

Ostatnim konkursem na starej Malince przed przebudową były Mistrzostwa Polski, zorganizowane 28 lutego 2001 roku. Ku zmartwieniu przybyłych, w liczbie 6 tysięcy, kibiców na starcie zabrakło Adama Małysza, który rozchorował się pod koniec Mistrzostw Świata w Lahti i pozostał w domu. Wielkie emocje przyniosła seria próbna, w której Wojciech Skupień lotem na 112,5 metr ustanowił niepobity już przed modernizacją rekord obiektu. Jeszcze dalej, bo na 119 metr (nie jest to precyzyjna odległość, ponieważ ostatni sędzia mierzący próby zawodników znajdował się na 113 metrze) skoczył Robert Mateja, który jednak nie ustał swojego lotu. Same mistrzostwa były już dominacją Skupienia. Zakopiańczyk po próbach na 105 i 95 metr zdobył złoty medal wygrywając o 27,5 punktu z Mateją. Podium uzupełnił Tomasz Pochwała.

Po raz pierwszy cała Polska mogła usłyszeć o przebudowie skoczni narciarskiej w Wiśle podczas olimpijskiego konkursu na normalnej skoczni w Park City w 2002 roku. W przerwie zawodów, transmitowanych przez TVP, połączono się z reporterami znajdującymi się w rodzinnej miejscowości Adama Małysza, którzy wspólnie zgromadzeni oglądali przekaz ze Stanów Zjednoczonych. Zaprezentowano również projekt nowej Malinki, która miała posiadać punkt K przesunięty na 120 metr.

Minął jednak rok, a w sprawie przebudowy skoczni niewiele się działo. 9 lipca 2003 roku w obecności przedstawicieli Kancelarii Prezydenta RP, Ministra Edukacji Narodowej, Polskiego Komitetu Olimpijskiego oraz władz województwa przyjęto projekt modernizacji Malinki. Plany budowy nowego obiektu przewidywały cofnięcie rozbiegu i buli o kilka metrów i utworzenie przeciwstoku z tunelem, dzięki któremu czynna podczas zawodów będzie, dotychczas zamykana w tym okresie, droga prowadząca do Szczyrku. Wyznaczono również termin oddania do użytku skoczni na sezon 2004/2005. 28 października 2003 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał w Wiśle akt erekcyjny budowy skoczni K-120 i zapraszał wszystkich na pierwsze zawody na przebudowanej Malince, wyznaczając datę na jesień 2005 roku. Uczestniczący w wydarzeniu Adam Małysz prosił natomiast o jak najszybsze rozpoczęcie prac, gdyż chciałby jeszcze oddać skok na zmodernizowanym obiekcie, a czasu jest coraz mniej.

Mijały kolejne miesiące, a prac na Malince jak nie było, tak nie ma. Pod koniec września 2004 roku ostatecznie wyznaczono wykonawcę modernizacji, którym została Hydrobudowa Śląsk S.A. Plany zakładały wybudowanie obiektu ze sztucznym oświetleniem, igielitem i trybunami o pojemności 8 tysięcy miejsc. Ostateczną umowę dotyczącą przebudowy skoczni w Wiśle podpisano 22 października 2004 roku.

Pierwsze prace budowlane miały ruszyć w listopadzie, jednak rozpoczęły się one z drobnym poślizgiem, spowodowanym przenoszeniem kabla światłowodowego idącego wzdłuż drogi wojewódzkiej. Ostatecznie modernizacja na dobre ruszyła wiosną 2005 roku, kiedy to rozebrano stary obiekt i rozpoczęto budowę żelbetonowej konstrukcji trybun. 6 września prezydent Aleksander Kwaśniewski wmurował akt erekcyjny pod budowę skoczni Malinka w Wiśle i zaprosił wszystkich na pierwsze zawody, podając kolejną datę – tym razem sezon 2006/2007.

Obiekt jednak znowu nie miał szczęścia. 9 sierpnia 2006 roku pod wpływem deszczu osunęła się ziemia na zeskoku skoczni na długość 10-15 metrów. Tym samym budowa nowej Malinki po raz kolejny się wydłużyła. W międzyczasie, 27 października oddano do użytku tunel znajdujący się pod przeciwstokiem obiektu. Nad modernizacją zawisły jednak ponownie czarne chmury.

W lutym 2007 roku podjęto decyzję o wstrzymaniu przebudowy skoczni. Powodem były wyniki ekspertyzy, z której wynikało, że projektanci nie wykonali odpowiedniej liczby odwiertów, przez co źle określono podłoże i doszło do osunięcia się ziemi i naruszenia konstrukcji. Nowe pozwolenie na modernizację Malinki zostało wydane przez cieszyńskiego powiatowego inspektora budowlanego dopiero 4 czerwca. Mimo to prace naprawcze skoczni rozpoczęły się 17 marca 2008 roku. Operacja ta polegała na wzmocnieniu zbocza specjalnymi, czterdziestoma palami oraz wykonaniu dodatkowego drenażu. Od tamtego czasu wszystkie prace przebiegały już zgodnie z planem.

17 czerwca 2008 roku oficjalnie ogłoszono, iż nowo wybudowana skocznia w Wiśle-Malince będzie nosić imię Adama Małysza. „Orzeł z Wisły” również jako pierwszy oddał skok na oddanym do użytku obiekcie. 17 września 2008 roku, około godziny 14, wiślanin skoczył na odległość 126 metrów.

W dniach 27-28 września 2008 roku odbyły się pierwsze oficjalne zawody w skokach narciarskich na obiekcie im. Adama Małysza w Wiśle-Malince. Były to Letnie Mistrzostwa Polski. Po indywidualny złoty medal sięgnął patron obiektu, który lotem na 132,5 metra ustanowił letni rekord skoczni. Czterokrotny mistrz świata okazał się lepszy od Łukasza Rutkowskiego i Marcina Bachledy. „Diabełek” poprowadził następnego dnia zespół TS Wisły Zakopane do drużynowego mistrzostwa Polski. W dodatku o metr poprawił rekordowy wyczyn Małysza.

Coraz częściej zaczęły pojawiać się głosy o organizacji w Wiśle zawodów o Puchar Świata. Wywoływało to niepokój ze strony zakopiańskich działaczy, albowiem mało kto wierzył w przyznanie przez FIS Polsce czterech pucharowych konkursów. Mimo to droga Malinki do zawodów z udziałem najlepszych skoczków świata była jeszcze daleka. Przede wszystkim musiała ona organizować konkursy niższej rangi.

1 lutego 2009 roku po raz pierwszy na zmodernizowanej skoczni w Wiśle rozegrano zawody zimowe – Mistrzostwa Śląsko-Beskidzkiego Związku Narciarskiego. Ich triumfatorem został Adam Małysz, który skokiem na odległość 126 metrów ustanowił pierwszy zimowy rekord przebudowanej Malinki. „Orzeł z Wisły” wyprzedził braci – Macieja i Jakuba Kotów.

Trzynaście dni później skocznia im. Adama Małysza po raz pierwszy miała gościć Zimowe Mistrzostwa Polski. Niekorzystne warunki atmosferyczne – sypiący śnieg i porywisty, zmienny wiatr – sprawiły, że zawody zostały przełożone na następny dzień. Pogoda się jednak nie uspokoiła i konkurs o miano najlepszego skoczka narciarskiego w kraju na dużej skoczni był loterią. Po pierwszej serii i locie na 119,5 metra prowadził 15-letni Klemens Murańka. Dopiero czwarty był wielki faworyt imprezy, Adam Małysz. Zawodnik klubu KS Wisła Ustronianka po drugiej serii nie tylko nie wskoczył na podium, ale nawet spadł w klasyfikacji o jedną lokatę. Ostatecznie złoty medal zdobył Kamil Stoch, który drugim skokiem na 132 metr ustanowił nowy zimowy rekord Malinki. Kolejne stopnie podium przypadły Łukaszowi Rutkowskiemu i Piotrowi Żyle. Lider po pierwszej kolejce, Murańka, ostatecznie skończył rywalizację na 6. pozycji.

Na przełomie lutego i marca 2009 roku rozegrano w Wiśle konkursy Pucharu Kontynentalnego. Były to pierwsze międzynarodowe zawody rangi FIS na przebudowanej Malince. Pierwszy konkurs zakończył się wygraną Stefana Thurnbichlera. Austriak wyprzedził sklasyfikowanych ex-aequo na drugiej lokacie Kim Rene Elverum Sorsella i Andreasa Koflera. „Kofi” zwyciężył następnego dnia, będąc lepszym od Norwegów – Bjoerna-Einara Romoerena i Jona Aaraasa. Nie najlepiej wypadli reprezentanci Polski. Najlepszy spośród biało-czerwonych w sobotę był dziewiętnasty Klemens Murańka, a dzień później czternasty Rafał Śliż.

Kolejna edycja PK, tym razem letnia, zawitała do Wisły 12-13 września 2009 roku. Była ona wielkim sukcesem reprezentantów Polski, którzy zajęli wszystkie miejsca na podium. Nieoczekiwanie, pomimo obecności Adama Małysza, w obu konkursach triumfował Marcin Bachleda. „Diabełek” dwukrotnie okazał się lepszy od „Orła z Wisły”. Dwukrotnie trzeci był za to Łukasz Rutkowski. Małysz i Bachleda po skokach na odległość 134 metrów stali się letnimi współrekordzistami Malinki.

Podczas kolejnej zimy skocznia im. Adama Małysza ponownie gościła uczestników Pucharu Kontynentalnego. Ku uciesze kibiców w zawodach zaplanowanych na 27-28 lutego 2010 roku wystąpili polscy olimpijczycy w skokach narciarskich z Vancouver z dwukrotnym wicemistrzem olimpijskim, Adamem Małyszem na czele. „Orzeł z Wisły” nie zawiódł i na obiekcie, którego jest patronem, zwyciężył z niemal dwudziestoma pięcioma punktami przewagi nad drugim Manuelem Fettnerem i trzecim Kamilem Stochem. Z powodu zbyt silnego wiatru drugi konkurs na Malince został odwołany.

W kwietniu 2010 roku pojawiła się informacja o zastąpieniu Zakopanego przez Wisłę w kalendarzu Letniego Grand Prix 2010. Tym samym po raz pierwszy na przebudowanej Malince miały się odbyć zawody z udziałem najlepszych skoczków świata – na razie w igelitowej scenerii. Próbą generalną były rozegrane 25 lipca Letnie Mistrzostwa Polski w których zwyciężył Adam Małysz przed Kamilem Stochem. Wiślanin skokiem na 134,5 metra poprawił letni rekord obiektu.

Konkursy LGP 2010 odbyły się w Wiśle w dniach 20-21 sierpnia. Były to wielkie dni polskiej reprezentacji. W pierwszym konkursie zwyciężył Małysz przed Stochem. Podium uzupełnił Japończyk Daiki Ito. W pierwszej dziesiątce zawodów znalazło się pięciu biało-czerwonych. Piąty był Dawid Kubacki, siódmy Stefan Hula, a dziewiąty Krzysztof Miętus. Nazajutrz wiślańską wiktorię odniósł Stoch. Skoczek z Zębu wyprzedził Ito i Toma Hilde. Tuż za podium sklasyfikowany został Małysz, a szóstą lokatę zajął Kubacki.

Po ocenionej na wysokim poziomie organizacji LGP w Wiśle coraz głośniej zaczęto mówić o wprowadzeniu drugiego polskiego miasta do kalendarza Pucharu Świata. Prezes PZN Apoloniusz Tajner mówił nawet, iż trwają zaawansowane prace dotyczące goszczenia przez Polskę w sezonie 2011/2012 trzech konkursów w ramach walki o Kryształową Kulę – jednego w rodzinnej miejscowości Adama Małysza i dwóch w Zakopanem.

Tymczasem na skoczni Malinka przestał działać wyciąg. Tym samym obiekt stracił funkcjonalność sportową i turystyczną. Mijały tygodnie a sprawa wyciągu pozostawała w martwym punkcie. W końcu doszło do kompromitacji w skali krajowej w postaci odwołania Mistrzostw Polski i przesunięciu ich na grudzień. Niewiele brakowało, a skandal urósłby do rangi międzynarodowej. 11 i 12 marca 2011 roku w Wiśle zaplanowano konkursy Pucharu Kontynentalnego. Doszły one do skutku, ale tylko dzięki zawożeniu zawodników pod wieżę skoczni samochodami. Zawody zakończyły się zwycięstwami Michaela Hayboecka i Matica Kramarsica.

Ostatecznie Wisła nie znalazła się jednak w kalendarzu PŚ 2011/2012. Została za to wstępnie wpisana na następną edycję. Na skoczni im. Adama Małysza miał zostać zainaugurowany sezon 2011 Letniego Grand Prix. Tymczasem wyciąg krzesełkowy cały czas był nieczynny. Nieuruchomienie go na zawody najprawdopodobniej mogłoby pozbawić Malinkę szans na zawody Pucharu Świata. Ostatecznie wyciąg uruchomiono na trzy dni przed konkursem. Tym razem najlepszym w Wiśle okazał się Thomas Morgenstern. Skoczek z Villach wyprzedził Pawła Karelina i Gregora Schlierenzauera. Z biało-czerwonych najlepiej spisał się dziewiąty Kamil Stoch.

26 grudnia 2011 roku rozegrano przełożone z lutego MP, w których złoty medal zdobył Kamil Stoch. Na kolejnych pozycjach sklasyfikowano Piotra Żyłę i Stefana Hulę. Dodatkowo Kamil lotem na 136 metr ustanowił nowy zimowy rekord skoczni.

W lutym Wisła po raz kolejny organizowała Puchar Kontynentalny. Zwycięstwa powędrowały tym razem do Manuela Fettnera i Marco Grigoliego. Oba konkursy z powodu warunków atmosferycznych ograniczono do jednej serii.

Wiosną oficjalnie zatwierdzono Wisłę w kalendarzu Pucharu Świata na sezon 2012/2013. Malinka po raz kolejny gościła również najlepszych skoczków świata w ramach LGP. Konkurs drużynowy rozegrany 20 lipca zakończył się po pierwszej serii z powodu awarii oświetlenia na skoczni. Tym samym już po czterech skokach wygraną świętował zespół Słowenii. Polacy zajęli drugie, a Niemcy trzecie miejsce. Następnego dnia pierwszy w karierze konkurs Letniego GP wygrał Maciej Kot. Skoczek z Zakopanego prowadził po pierwszej serii i utrzymał zdobytą przewagę. Obok niego na podium stanęli Simon Ammann i Wolfgang Loitzl.

Niektórzy kibice obawiali się, czy zgrzyt z brakiem oświetlenia podczas drużynówki nie odbierze Wiśle szans na organizację kolejnych konkursów Pucharu Świata. Jak widać FIS okazuje się wyjątkowo łaskawy. W opublikowanym w październiku wstępnym kalendarzu na olimpijski sezon 2013/2014 widnieje również rodzinna miejscowość Adama Małysza.

Próbą generalną przed zaplanowanym na 9 stycznia 2013 roku debiutem Wisły w Pucharze Świata był zorganizowany w drugi dzień świąt Bożego Narodzenia konkurs. Zakończył się on triumfem Kamila Stocha. Lider polskiej reprezentacji okazał się lepszy od Macieja Kota i Krzysztofa Miętusa. Do tej pory na zmodernizowanej skoczni im. Adama Małysza w Wiśle-Malince przeprowadzono następujące zawody:

Już w środę skocznia im. Adama Małysza w Wiśle-Malince stanie się trzecim polskim obiektem, po Średniej i Wielkiej Krokwi w Zakopanem, na którym rozegrany zostanie konkurs zaliczany do klasyfikacji Pucharu Świata. Jak spiszą się reprezentanci Polski? Czy po debiucie Wisły w cyklu zmagań o Kryształową Kulę będziemy mieli tak samo dobre wspomnienia, jak o pierwszych zawodach PŚ w zimowej stolicy Polski, kiedy to triumfowali Stanisław Bobak i Piotr Fijas? Patron skoczni z pewnością zobowiązuje wszystkich biało-czerwonych do zajęcia w konkursie jak najwyższych lokat.

Adam Bucholz