Skoki na Zimowej Uniwersjadzie - fakty, informacje, ciekawostki
W najbliższy weekend rozpocznie się w amerykańskim Lake Placid jubileuszowa 30. edycja Zimowej Uniwersjady, czyli imprezy dedykowanej sportowcom-studentom. W kontekście skoków narciarskich jest to impreza dość specyficzna, bowiem jej obsada bywa niekiedy zbliżona do obsady zawodów FIS Cup, a mimo to posiada rangę imprezy mistrzowskiej, a polscy sportowcy dobrym występem podczas niej mogą zagwarantować sobie stypendium ministerialne.
Historia zimowych zmagań sportowców-studentów sięga 1928 roku, kiedy to po raz pierwszy spotkali w ramach organizowanej dla nich imprezy na śnieżnych trasach i lodowych arenach w Cortinie d'Ampezzo. Na starcie zabrakło polskich skoczków, nasz kraj reprezentowała jedynie drużyna hokejowa. W latach 1951-56 nastąpił rozłam w studenckim ruchu sportowym na opcję wschodnią i zachodnią. Sportowcy z bloku wschodniego, w tym Polacy, rywalizowali w rumuńskiej Poianie, Semmering i Zakopanem, reprezentanci krajów zachodnich spotykali się w Bad Gastein (1951), Saint Moritz (1953) i Jachorimie (1955). W 1957 r. nastąpiło ponowne zjednoczenie. Do 1959 rywalizacja sportowców-studentów nosiła nazwę 'Akademickie Mistrzostwa Świata', od 1960 roku zastąpiła je Uniwersjada. Dwukrotnie rozegrano ją w Zakopanem, w 1993 oraz 2001 roku. W 2021 roku z powodu pandemii koronawirusa odwołano po raz pierwszy całą imprezę, która miała odbyć się w Lucernie.
Konkursów skoków jak dotąd nie rozegrano w czasie zimowej odsłony Uniwersjady dwukrotnie, w 1975 roku w Livingo we Włoszech i w 2019 roku w Krasnojarsku. Początkowo nie było ich także w programie edycji z 2015 roku, którą organizowała Grenada, ale nad skoczkami i kombinatorami zlitowali się Słowacy ze Szczyrbskiego Jeziora i zorganizowali dla nich zmagania u siebie. Z biegiem lat rozrastał się program zawodów, który początkowo składał się z jednego konkursu mężczyzn. Stopniowo włączano drugie zawody dla panów, konkurs drużynowy oraz od 2005 roku konkurencje pań. Podczas kolejnej edycji, którą w 2025 roku zorganizuje Turyn, w programie zawodów znów zabraknie jednak skoków narciarskich.
Uniwersjada rzadko przyciągała czołowych skoczków świata, ale w poczcie zwycięzców można znaleźć kilku bardzo dobrych, a nawet wybitnych zawodników. W 1964 roku w Szpindlerowym Młynie zwyciężył Austriak Baldur Preiml, brązowy medalista olimpijski z Grenoble z 1968 roku i trzeci zawodnik Turnieju Czterech Skoczni 1963/64, a po zakończeniu kariery wybitny trener. Dwa lata później w Sestriere we Włoszech najlepszy był doskonale kojarzony przez polskich kibiców Japończyk Yukio Kasaya, który największe sukcesy miał wtedy jednak dopiero przed sobą. W 1970 roku w Rovaniemi triumfował Garij Napałkow z ZSRR, dwukrotny mistrz świata z tego samego roku. W 2005 roku złoty medal wywalczył Manuel Fettner, który wtedy przeżywał gorszy okres swojej kariery. Krążki zdobywali też inni zawodnicy z dużymi osiągnięciami, tacy jak Primoz Ulaga, Jiri Malec, Franci Petek czy Reinhard Schwarzenberger.
Bywały w historii imprezy konkursy, które ocierały się o groteskę. Jednym z takich była rywalizacja na dużej skoczni w Szczyrbskim Jeziorze w 1999 roku. Jedyną rozegraną loteryjną serię wygrał nieznany nikomu szerzej Białorusin Siergiej Bobrow, który wylosował szczęśliwy los na wietrznej loterii. Osiągnął 128,5 metra, co do dziś jest rekordem nieużywanej obecnie skoczni i zdobył złoty medal. Bobrow w całej swojej karierze wywalczył 10 punktów Pucharu Kontynentalnego i niczym więcej się nie wyróżnił. Można zaryzykować stwierdzenie, że jeszcze przez bardzo długie lata będzie to jedyny medal zdobyty przez skoczka z Białorusi.
Multimedalistą Zimowej Uniwersjady jest były trener polskich skoczków i skoczkiń, Łukasz Kruczek, który na podium imprezy stawał pięciokrotnie - wywalczył indywidualnie cztery złote medale, dorzucił do nich drużynowy brąz. Swój pierwszy krążek wyskakał w 1997 roku w koreańskim Muju. Dwa lata później podczas Uniwersjady w Popradzie, na skoczni w Szczyrbskim Jeziorze, reprezentant klubu LKS Klimczok Bystra obronił tytuł na normalnej skoczni. Co ciekawe na najwyższym stopniu podium stanął razem z Austriakiem Fabianem Ebenhochem. Obaj zawodnicy uzyskali taką samą notę, mimo iż skoki Polaka były łącznie aż o 4 metry krótsze. W 2001 roku w Zakopanem Kruczek był bezapelacyjnie najlepszy w obu konkursach. Świetnie skakał też w zawodach zespołowych, jednak za sprawą słabszej postawy pozostałych naszych reprezentantów polska ekipa znalazła się poza podium. W 2003 roku we włoskim Tarvisio Polacy z Kruczkiem w składzie zdobyli brązowy medal. Ogólnie rzecz biorąc Uniwersjada, zwłaszcza w XXI wieku, była bardzo "medalodajną" imprezą dla reprezentantów Polski. Poniżej prezentujemy pełen wykaz polskich medali w skokach na Zimowych Akademickich Mistrzostwach Świata i Zimowej Uniwersjadzie:
Szpindlerowy Młyn 1949
2. Stanisław Karpiel
3. Tadeusz Kaczmarczyk
Zakopane 1956
3. Janusz Fortecki
Obergammerau 1957
3. Janusz Fortecki
Szpindlerowy Młyn 1964
3. Andrzej Sztolf
Sestriere 1966
2. Andrzej Sztolf
Sofia 1989
2. Jarosław Mądry
Zakopane 1993
2. Bartłomiej Gąsienica-Sieczka
3. Marek Tucznio, Stanisław Ustupski, Jarosław Mądry, Bartłomiej Gąsienica-Sieczka - drużynowo
Muju Chonju 1997
1. Łukasz Kruczek - K 90
Poprad 1999
1. Łukasz Kruczek - K 90
Zakopane 2001
1. Łukasz Kruczek - K 85
1. Łukasz Kruczek - K 120
Tarvisio 2003
3. Krystian Długopolski - K 90
3. Łukasz Kruczek, Grzegorz Śliwka i Krystian Długopolski - drużynowo
Innsbruck 2005
2. Krystian Długopolski, Grzegorz Sobczyk, Rafał Śliż, Marcin Bachleda - drużynowo
Harbin 2009
2. Marcin Bachleda - K 90
Erzurum 2011
2. Maciej Kot - K 90
2. Maciej Kot - K 120
3. Maciej Kot, Jakub Kot, Wojciech Gąsienica-Kotelnicki - drużynowo
Predazzo 2013
2. Krzysztof Biegun - K 95
1. Krzysztof Biegun - K 120
1. Krzysztof Biegun, Bartłomiej Kłusek, Aleksander Zniszczoł - drużynowo
Szczyrbskie Jezioro 2015
3. Andrzej Zapotoczny, Stanisław Biela, Jakub Kot - drużynowo
Ałmaaty 2017
3. Krzysztof Miętus, Stanisław Biela, Przemysław Kantyka - drużynowo
PROGRAM SKOKÓW NARCIARSKICH NA ZIMOWEJ UNIWERSJADZIE LAKE PLACID 2023
Sobota/Niedziela, 14/15.01.2023
23:30 - Oficjalny trening kobiet
1:00 - Oficjalny trening mężczyzn
Niedziela/Poniedziałek, 15/16.01.2023
17:00 - Oficjalny trening kobiet
18:30 - Oficjalny trening mężczyzn
Poniedziałek/Wtorek, 16/17.01.2023
22:00 - Seria próbna kobiet
23:00 - Konkurs indywidualny kobiet
1:00 - Seria próbna mężczyzn
2:00 - Konkurs indywidualny mężczyzn
Wtorek/Środa, 17/18.01.2023
23:00 - Oficjalny trening
Środa/Czwartek, 18/19.01.2023
23:00 - Seria próbna drużyn mieszanych
0:00 - Konkurs drużyn mieszanych
Czwartek/Piątek, 19/20.01.2023
23:00 - Oficjalny trening
Piątek/Sobota, 20/21.01.2023
22:45 - Seria próbna kobiet
23:30 - Konkurs drużynowy kobiet
1:00 - Seria próbna mężczyzn
2:00 - Konkurs drużynowy mężczyzn
Godziny podane według czasu polskiego.